Yaşıl gələcəyin təşəbbüskarı

COP29 Azərbaycanın dünya siyasi səhnəsindəki liderliyini bir daha nümayiş etdirən tarixi bir məqamdır
 
Bu il Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransı - COP29-un Bakıda keçirilməsi nəinki Azərbaycan üçün, həm də Türk dünyası və beynəlxalq ictimaiyyət üçün əlamətdar bir hadisə oldu. Bakı sübut etdi ki, bu tədbir təkcə iqlim böhranı ilə mübarizəyə dair qlobal müzakirələr üçün platforma deyil, həm də Vətənimiz Azərbaycanın dünya siyasi səhnəsindəki liderliyini bir daha nümayiş etdirən tarixi bir məqamdır.
Rəsmi Bakının irəli sürdüyü strategiya sayəsində qlobal çalxalanmalar və ixtilafların fonunda iqlim diplomatiyası yeni bir dövrə qədəm qoydu. Belə ki, COP29 planetimizin taleyinin həll olunduğu bir arenaya çevrildi.

Təəssüflər olsun ki, buzlaqlar əsrlərin səssiz şahidi olaraq əriyir, lakin siyasi iradənin hərəkətə keçməsi daha ləngdir. Bununla belə, Bakıda aparılan danışıqlar gələcəyə ümid işığı saçır. 

İki həftə ərzində bütün dünyanın gözü Bakıda idi. Burada danışıqlar hər gün daha mürəkkəb və taleyüklü mərhələyə qədəm qoyurdu. Bu sammit təkcə bir konfrans deyil, insanlığın öz taleyi qarşısında götürdüyü mənəvi öhdəliyin əksi olan güzgüdür. İştirakçı dövlətlərin qarşısında dayanan sual sadə, lakin dərindir: biz əsrin çağırışına cavab verməyə və davamlı gələcək qurmağa hazırıqmı?

COP29 – çoxtərəfli diplomatiyanın sınaq məqamıdır. Bu, dəyişikliklərdən çəkinən dünya ilə onları qəbul etməyə məcbur olan insanlıq arasında gedən mübarizənin rəmzidir. Bakıda əldə edilən razılaşma yalnız maliyyə deyil, həm də planetin mənəvi memarlığını əbədi dəyişən əsas bir faktordur.
Eyni zamanda COP29 iqlim böhranı ilə qlobal mübarizənin daha bir parlaq səhifəsinə çevrilmiş, Azərbaycan xalqının mətanətinin və gücünün növbəti göstəricisi olmuşdur. Bu haqda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev COP29 Liderlər Sammitinin açılış mərasimində çıxışı zamanı xüsusi vurğulamışdır: “Ötən ilin dekabrında təxminən 200 ölkənin yekdil qərarı ilə Azərbaycana COP29-a ev sahibliyi etmək şərəfi verildi. Biz bu qərarı ölkəmizə olan hörmətin əlaməti, beynəlxalq arenada oynadığımız fəal rolun dəyərləndirilməsi kimi görürük”.

Bakı, bu cür mötəbər tədbirlərin keçirilməsinə layiq görüldüyü üçün dünyanın hər yerindən gəlmiş nümayəndələri yüksək səviyyədə qəbul edib, qlobal forumu dialoq, innovasiya və ədalət məkanına çevirmişdir. Azərbaycan yalnız müzakirələr üçün layiqli bir platforma olmaqla kifayətlənməmiş, həm də bir ölkənin fərqli xalqlarını bir araya gətirərək hamıya məxsus olan planetin xilasına necə töhfə verə biləcəyinə dair yeni bir standart müəyyən etmişdir.
Bu beynəlxalq tədbir Azərbaycanın davamlı inkişaf, ekologiya və iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizə sahəsində gördüyü işlərin miqyasını bir daha dünya ictimaiyyətinə göstərmişdir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin çıxışında vurğuladığı kimi, ölkəmiz qlobal əhəmiyyətli layihələrin təşəbbüskarı və icraçısı olaraq, ətraf mühitin qorunmasında lider mövqeyini davam etdirir. COP29-un Bakıda keçirilməsi Azərbaycanın bu sahədə əldə etdiyi nailiyyətlərin və beynəlxalq səviyyədə nüfuzunun birbaşa təsdiqidir.
COP29, yalnız qərarların qəbul olunduğu bir toplantı olmaqdan daha çox, insanlığın gələcəyinə dair ortaq öhdəliklərin müzakirə edildiyi bir platformaya çevrilmişdir. Azərbaycan, qlobal iqlim gündəliyində ədalətin və həmrəyliyin təşviqini özünün əsas prioritetlərindən biri kimi irəli sürərək, bu prinsipin gerçəkləşdirilməsi üçün yeni imkanlar yaradıb.
Bakı şəhəri isə həm tarixi irsi, həm müasir infrastrukturu, həm də Azərbaycan xalqının qonaqpərvərliyi ilə COP29 iştirakçılarını özünə valeh etmişdir. Azərbaycanın yaratdığı bu model, gələcəkdə digər ölkələrə də nümunə olacaq və dünyanın hər yerindən gəlmiş dövlət və hökumət rəhbərləri, alimlər və ekspertlər bu mühitdə ümumi məqsəd uğrunda əməkdaşlıq etməyə ilhamlanmışdırlar.

Odur ki, Azərbaycan_Türkiyə münasibətləri tarixən sıx dostluq və qardaşlıq əlaqələrinə əsaslansa da, COP29 bu münasibətlərin ekoloji sahədə də genişlənməsi üçün yeni bir mərhələ yaratmışdır. Azərbaycan və Türkiyə arasında "yaşıl qardaşlıq" anlayışı ilə daha da güclənən əməkdaşlıq, iki ölkənin həm milli, həm də qlobal səviyyədə dayanıqlı inkişafa verdiyi töhfələrinsintezini təmin edir.

Əlamətdar haldır ki, Türkiyə bərpa olunan enerji layihələrindətəcrübə ilə zəngin bir tərəfdaş kimi, Azərbaycanın "yaşıl enerji" strategiyasını dəstəkləyir. Azərbaycanın Qarabağ və ŞərqiZəngəzurda qurduğu "yaşıl enerji zonası" isə bu həmrəyliyinsimvolu kimi çıxış edir. İki ölkənin birlikdə həyata keçirdiyilayihələr, yalnız milli maraqları deyil, həm də Türk dünyasınınqlobal səhnədə təsirini gücləndirir.
Azərbaycanın COP29-a ev sahibliyi etməsi təsadüf deyil. Sonillərdə ölkə, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə istiqamətindəəhəmiyyətli addımlar atıb. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyiilə həyata keçirilən “ Su ehtiyatlarından səmərəli istifadəyədair Milli Strategiya” və "Yaşıl Enerji Zonasının Yaradılması" layihələri, Azərbaycanın qlobal miqyasda ekoloji liderliyinitəsdiqləyən mühüm təşəbbüslərdir.
COP29 çərçivəsində BMT və digər beynəlxalq təşkilatlarAzərbaycanın təşəbbüslərinə xüsusi diqqət ayırdılar. Azərbaycanın Qarabağdakı bərpa və yenidənqurma layihələri, iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə müasir yanaşmaların vətexnologiyaların tətbiqi ilə diqqət mərkəzində oldu. BMT-ninİnkişaf Proqramı, Dünya Bankı və digər qurumlar bu layihələrdəAzərbaycanın tərəfdaşı olmaqla, ölkənin dayanıqlı inkişafməqsədlərinə nail olmasına dəstək nümayiş etdirdilər.

Qarabağ və Şərqi Zəngəzur torpaqları bir vaxtlar müharibənin və ekoloji vandalizmin şahidi olsa da, bu gün orada "yaşıl həyat" təşəbbüsləri ilə yeni tarix yazılır. Qarabağın səhralıqlarıyaşıl bağlara, küləkli düzləri enerji parklarına çevrilir. Bu, Azərbaycanın təkcə öz gələcəyini deyil, həm də dünya üçündayanıqlı model təqdim etməsinin bariz nümunəsidir.

Beləliklə, COP29-un Bakıda keçirilməsi Azərbaycan üçün həm bir yüksək status, həm də ölkənin dünya qarşısında götürdüyüməsuliyyətin və verdiyi töhfələrin təzahürüdür. Azərbaycan vəTürkiyə, Türk dünyasının digər ölkələri ilə birgə, iqlimdəyişikliyi ilə mübarizədə həmrəylik nümunəsi göstərir, yaşıldünyanın qurulmasında birlik mesajı verir.

Azərbaycan, bu tarixi məqamda yaşıl gələcəyin təşəbbüskarı kimi, yalnız regional deyil, qlobal səviyyədə də örnəkdir. Bu isəAzərbaycanın dünya siyasi səhnəsindəki mövqeyini daha dagücləndirərək onu sabahın ekoloji liderinə çevirəcəkdir.
 
İradə Ağayeva, 
Bakı Xoreoqrafiya Akademiyası (BXA) Kitabxana-informasiya mərkəzinin müdiri